Słownik psychologiczny

P

psychoanaliza

Dziedzina psychologii stworzona przez Zygmunta Freuda i rozwijana przez jego następców, poświęcona badaniu psychiki ludzkiej. Przyjmuje się, że znajduje zastosowanie w trzech dziedzinach: 1) jako metoda badania psychiki; 2) jako systematyzacja…

psychodrama

Technika psychoterapeutyczna, stworzona przez J.L. Moreno w latach 20. XX w. Polega na odgrywaniu przez jednostkę różnych ról społecznych w zaimprowizowanych sytuacjach, dzięki czemu doświadcza pewnych emocji i wyraża je. Pacjent odgrywa sceny z…

psychologia społeczna

Jest to stosunkowo młoda galąź psychologii, która wyodrębniła się dopiero pod koniec lat trzydziestych XX w. wraz z rozwojem metod eksperymentalnych Kurta Levina i jego uczniów. Psychologia społeczna zajmuję się badaniem wpływu, jaki wywierają…

psychologia zdrowia

Psychologia zdrowia jest młodą i dynamicznie rozwijającą się gałęzią psychologii, którą najogólniej można by określić jako zastosowanie wiedzy psychologicznej do zagadnień zdrowia, choroby i systemu opieki zdrowotnej. Zajmuje się problematyką…

psychoneuroimmunologia

Interdyscyplinarny kierunek badający zależności pomiędzy układem nerwowym, hormonalnym i immunologicznym oraz czynnikami psychospołecznymi. Dane uzyskane w ciągu ostatnich kilku lat dowiodły, że układ immunologiczny ma ścisłe powiązania z układem…

psychostymulanty

Środki psychostymulujące (psychostymulanty) wywołujące silne pobudzenie psychomotoryczne należą do najsilniejszych narkotyków. Zaliczamy do nich kokainę oraz amfetaminę i jej pochodne. Wywołują one aktywację sensoromotoryczną manifestującą się…

psychozy

zobacz: zaburzenia psychotyczne

psychozy alkoholowe

zobacz: zaburzenie psychotyczne spowodowane alkoholem

PTSD

zobacz: zespół stresu pourazowego

pytania cyrkularne

Pytania cyrkularne wynikają z myślenia cyrkularnego na temat uwarunkowań objawów i nastawione są na pokazanie rodzinie wzorców relacji i komunikacji. Strategia pytań cyrkularnych służy gromadzeniu informacji o rodzinie, a także udotępnianiu jej…

R

racjonalizacja

Uzasadnianie lub usprawiedliwianie w sposób racjonalny postaw i działań (czynów) uwarunkowanych czynnikami emocjonalnymi lub motywami, które jednostka pragnie ukryć lub z których nie zdaje sobie w pełni sprawy. Psychoanalitycy uważają racjonalizację…

radzenie sobie ze stresem

Współczesne rozumienie procesu radzenia sobie ze stresem mozna scharakteryzować za pomocą definicji Lazarusa i Folkman, według której obejmuje on stale zmieniające się poznawcze i behawioralne wysiłki, mające na celu opanowanie określonych…

regresja

Powrót do rozwojowo mnniej dojrzałych sposobów funkcjonowania psychicznego, uważana jest za jeden z mechanizmów obronnych. Regresja pojawia się zwykle w sytuacji zaburzenia organizacji psychicznej właściwej dla danej fazy. Regresja może być normalną…

represja

zobacz: wyparcie

rodzina

W najwęższym znaczeniu termin rodzina odnosi się do podstawowej jednostki pokrewieństwa. W szerszym znaczeniu jest to grupa ludzi o bliskich więziach społecznych i osobistych. Do najważniejszych funkcji rodziny należą: * f. prokreacyjna:…

rozszczepienie

Jeden z wielu mechanizmów obronnych, polegający na oddzieleniu od siebie negatywnych i pozytywnych doświadczeń emocjonalnych w relacji z ważnymi osobami. Sprawia to, ze niemożliwe staje się jednoczesne przeżywanie ambiwalentnych uczuć wobec nich.…

S

salutogeneza

Podejście salutogeniczne to model podejścia do zdrowia zaproponowany przez Aarona Antonovsky’ego. W przeciwieństwie do istniejącego powszechnie modelu ptaogenicznego, koncepcja salutogenezy kładzie nacisk na zachowanie zdrowie, nie zaś na leczenie…

samobójstwo

W Polsce na każde 100 000 ludzi ok. 15 popełnia samobójstwo. Kobiety częściej próbują go popełnić, mężczyźni zaś częściej go dokonują. Sposób popełnienia samobójstwa różni się w zależności od płci. Kobiety wybierają bardziej "estetyczne"…

samoocena

postawa wobec samego siebie, zwłaszcza wobec własnych możliwości oraz innych cech wartościowych społecznie. W zależności od subiektywnej oceny i emocjonalnego stosunku do własnych cech, samoocena jest pozytywna lub negatywna; tego rodzaju bilans…

samopomoc

Pomaganie samemu sobie. Może oznaczać zachęcanie jednostki do samorozwoju, podejmowania odpowiedzialności za siebie lub współpracę osób o podobnych problemach (grupy samopomocy). Takimi grupami samopomocowymi są m.in. grupy AA, DDA. Reber A.…