Słownik psychologiczny

F

flashback

Powracanie przebytych doznań psychotycznych; spontaniczne doznawanie zniekształconego widzenia, objawów somatycznych, zatarcia granic ego lub intensywnych przeżyć emocjonalnych przez jednostkę, która w przeszłości przyjmowała halucynogeny.…

fobia

(phobia), termin wywodzący się z grec., oznaczający obawę, strach lub przerażenie; zgodnie z tą etymologią poszczególne fobie mają dodane różne greckie określniki tego rdzenia, np. pyrofobia = fobia ognia, nyktofobia = fobia nocy. W typowym…

fobia społeczna

lękowe zaburzenie odznaczające się uporczywym lękiem przed określonymi sytuacjami społecznymi, w których jednostka czuje się poddawana dokładnej obserwacji ze strony innych osób i obawia się, że może postąpi w sposób, który ją poniży lub wprawi w…

G

genogram

Technika stosowana w systemowej terapii rodzin, polegająca na tworzeniu "obrazu drzewa rodzinnego". Genogram jest schematem, na który nanoszone są informacje o wszystkich członkach rodziny i ich wzajemnych relacjach emocjonalnych, co…

Gestalt

Podejście Gestalt w psychologii stworzył Fritz Perls. Jest to humanistyczna szkoła psychoterapii, u której źródła znajduje się wiele podejść i filozoficznych koncepcji, w tym m.in.: klasyczna psychoanaliza, psychologia postaci, fenomenologia,…

grupy DDA

Samopomocowe grupy Dorosłych Dzieci Alkoholików, organizowane najczęściej według zasad Dwunastu Kroków, pod patronatem Al-Anon. zobacz również: DDA, Al-Ateen, dziecko alkoholika (COA) Leksykon terminów. Alkohol i narkotyki (1997). Warszawa:…

głód (alkoholowy, narkotykowy)

Bardzo silne pragnienie substancji psychoaktywnej lub intoksykacyjnych efektów jej działania. Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób (International Classification of Diseases - ICD-10) uwzględnia głód alkoholu jako opcjonalne kryterium diagnostyczne dla…

głód narkotykowy (craving)

także:omamy Doświadczenia postrzegania, posiadające cechy rzeczywistego wrażenia zmysłowego, przy jednoczesnym braku bodźców fizycznych.Halucynacjom towarzyszy silne przekonanie o realności doznań. Są traktowane jako wskaźnik zaburzeń…

H

halucynacje

także:omamy Doświadczenia postrzegania, posiadające cechy rzeczywistego wrażenia zmysłowego, przy jednoczesnym braku bodźców fizycznych.Halucynacjom towarzyszy silne przekonanie o realności doznań. Są traktowane jako wskaźnik zaburzeń…

halucynogeny

Substancje chemiczne wywołujące zmiany w postrzeganiu, myśleniu i uczuciach, przypominające obrazem psychozy. Do halucynogenów są zaliczane m.in.: LSD, psylocybina, meskalina, ekstasy. Większość halucynogenów przyjmuje się doustnie. Stosowanie…

halucynoza alkoholowa

Zaburzenie przejawiające się uporczywymi lub nawracającymi omamami, wzrokowymi lub słuchowymi, występującymi wskutek dłuższego nadużywania alkoholu. zobacz również: zaburzenie psychotyczne spowodowane alkoholem Reber A. (2000). Słownik psychologii…

haszysz

Substancja otrzymywana z żywicy konopi indyjskich. Palony lub spożywany haszysz ma właściwości psychoaktywne. zobacz również: kanabinole, konopie indyjskie

hazard

Ryzykowanie czegoś wartościowego dla możliwej wygranej. Patologiczny hazard charakteryzuje się przewlekłą niemożnością opierania się grze hazardowej. Reber A. (2000). Słownik psychologii (s.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

heroina

Jeden z najpowszechniej używanych opiatów. Heroina jest pochodną morfiny o działaniu przeciwbólowym i pobudzającym. Przy długotrwałym używaniu wywołuje tolerancję i zmiany neuroadaptacyjne, których skutkiem jest nadpobudliwość układu nerwowego po…

HIV

HIV to nazwa wirusa, pochodząca od skrótu angielskiej nazwy human immunodeficiency virus, co po polsku oznacza: ludzki wirus upośledzenia odporności. Zakazić HIV można się tylko 3 drogami: * poprzez krew, * poprzez kontakty seksualne *…

homeostaza rodzinna

Homeostaza rodzinnaoznacza w systemowej terapii rodzin utrzymywanie stabilności rodziny w zmieniających się warunkach zewnętrznych. Utrzymywaniu homeostazy mogą służyć reguły rodzinne, które poprzez negatywne sprzężenie zwrotne, nie dopuszczają do…

I

ICD-10

Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych (International Classification of Diseases, ICD) — system klasyfikacji chorób, opracowany pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia. Ukazało się wiele kolejnych wersji ICD;…

Id

Pierwotna, jedna z trzech wyróżnionych przez S. Freuda, struktura osobowości. Jest to ogół nieświadomych, prymitywnych, biologicznych tendencji popędowych. Pierwotnie Freud utożsamiał Id z popędem seksualnym (popędem życiowym), później uznał, że na…

identyfikowany pacjent

Identyfikowany pacjent to członek rodziny, wykazujący objawy, przedstawiane przez rodzinę jako problem. [pogrubienie:systemowa terapia rodzin, genogram, homeostaza rodzinna, pytania cyrkularne B. de Barbaro red., (1999) Wprowadzenie do…

imprinting

termin używany w etologii, opisujący rodzaj uczenia się ograniczonego z góry, które odbywa się szybko, w relatywnie krótkim okresie, jest niezwykle odporne na wygasanie lub zmianę oraz ma głęboki i trwały wpływ na późniejsze zachowanie społeczne w…