Co roku Wydział ds. Patologii Społecznej Biura Służby Prewencyjnej Komendy Głównej Policji analizuje charakter i dynamikę przestępstw popełnianych pod wpływem alkoholu i w związku z alkoholem. Na podstawie sprawozdań nadsyłanych z komend wojewódzkich przygotowywany jest raport, przedstawiający dane dotyczące m.in. nielegalnego rynku alkoholowego, postępowań wszczętych w związku z nielegalną produkcją i obrotem napojami alkoholowymi, nietrzeźwych sprawców w wybranych kategoriach przestępstw.
Policja organizuje akcje profilaktyczne, edukacyjne oraz podejmuje wiele czynności i działań prewencyjnych. W 2002 roku przeprowadziła 13 111 akcji, w tym 4841 z udziałem podmiotów pozapolicyjnych. Celem tych działań było miedzy innymi:
- ujawnienie przestępstw związanych z nielegalną produkcją alkoholu oraz nielegalnym handlem alkoholem,
- ujawnienie nieletnich będących pod wpływem alkoholu, łącznie z ustaleniem miejsca zakupu przez nich alkoholu oraz wyciagnięciem odpowiednich konsekwencji wobec sprzedawców,
- ujawnienie osób spożywających alkohol w miejscach publicznych,
- kontrolowanie lokali gastronomicznych, rozrywkowych, dyskotek, pubów, kawiarenek internetowych oraz innych miejsc gromadzenia się młodzieży pod kątem przestrzegania przez właścicieli przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości,
- ujawnianie nietrzeźwych użytkowników dróg wraz z wyciągnięciem odpowiednich konsekwencji.

Tabela 1. Udział nietrzeźwych sprawców w wybranych kategoriach przestępstw w 2002 roku


W wyniku tych działań ujawniono 3768 przypadków nielegalnego handlu alkoholem lub podawania go (art.43 ustawy o wychowaniu w trzeźwości) i zakwestionowano 72 466 litrów wódki, 233 034 litrów spirytusu, 5373.5 litrów wina, 16 701 litrów piwa i 11 litrów innych napojów alkoholowych typu koniak i rum. W związku z ujawnieniem 409 przypadków nielegalnej produkcji spirytusu zakwestionowano: 7274 litry bimbru, 19536 litrów zacieru i zlikwidowano 203 aparatury do wyrobu spirytusu.
Według danych Komendy Głównej Policji w okresie styczeń-grudzień 2002 roku w wybranych kategoriach przestępstw istotnych dla bezpieczeństwa publicznego policja odnotowała ogółem 340 228 podejrzanych, z czego 192 330 było pod wpływem alkoholu, co stanowi 56.5%. W tym samym okresie wśród 43 083 nieletnich sprawców czynów karalnych w chwili popełnienia czynu w stanie nietrzeźwym było 2944, czyli 6.6%.
Dane przedstawione w tabelach pochodzą z Policyjnego Systemu Statystyki Przestępczości "Temida".
W 2002 roku ogółem 397 676 nietrzeźwych odprowadzono z miejsc publicznych, w tym:
- 244 257 nietrzeźwych zostało doprowadzonych do izb wytrzeźwień (jest to liczba czynności policyjnych polegających na doprowadzeniu, a nie liczba osób faktycznie przebywających w izbach);
- 57 026 nietrzeźwych, w tym 212 nieletnich, doprowadzono do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzy- manych;
- 25 799 nietrzeźwych przewieziono do placówek służby zdrowia;
- 70 594 nietrzeźwych odwieziono do miejsca zamieszkania.

Tabela 2. Liczba wniosków o karanie za naruszenie przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości w poszczególnych województwach


Tabela 3. Liczba nietrzeźwych zatrzymanych doprowadzonych przez policję do izb wytrzeźwień


W policyjnych izbach dziecka zatrzymano ogółem 8355 nieletnich, w tym 7692 chłopców i 663 dziewczynki. Zgodnie z instrukcją w sprawie pełnienia służby przez policjantów w policyjnych izbach dziecka nie przyjmuje się do nich nieletnich będących po spożyciu alkoholu.
W 2002 roku według danych Zarządu Ruchu Drogowego Biura Służby Prewencyjnej Komendy Głównej Policji liczba wszystkich wypadków drogowych wynosiła 53 559. Zginęło w nich 5827 osób, a rany odniosło 67 498 osób.

Tabela 4. Wypadki drogowe spowodowane przez nietrzeźwych kierowców w 2002 roku oraz odebrane prawa jazdy


Jedną z form działalności profilaktycznej były spotkania policjantów z młodzieżą szkolną, podczas których omawiane były konsekwencje prawne oraz inne negatywne skutki spożywania napojów alkoholowych. Organizowane były również akcje, festyny i imprezy promujące życie bez alkoholu, na przykład "Nietrzeźwy nieletni", "Rezerwa", "Pasażer", często przy współudziale podmiotów pozapolicyjnych. Jednostki terenowe policji włączały się w realizację programów profilaktycznych, na przykład "Stop patologiom" czy "Alkohol kradnie wolność". Przy realizacji przedstawionych działań policja ponad koszty własne nie poniosła kosztów dodatkowych. Wszelkie materiały edukacyjno-informacyjne otrzymała w ramach współpracy międzyinstytucjonalnej.
[na podst. Informacji o podejmowanych przez Policję przedsięwzięciach i uzyskanych wynikach w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi w 2002 roku, opracowanej przez Wydział ds. Patologii Społecznej Biura Służby Prewencyjnej Komendy Głównej Policji - oprac. ds]