Pomoc psychologiczna on-line jest coraz bardziej powszechną formą świadczenia usług psychologicznych. Usługi psychologiczne świadczone drogą internetową mają właściwą sobie specyfikę wynikającą z możliwości i obwarowań, jakie niesie ze sobą Internet. Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z tego rodzaju pomocy warto więc zapoznać się z jej zaletami oraz wadami.

Zalety, czyli, co zyskujesz, decydując się na kontakt on-line:

wygoda: nie musisz umawiać się na spotkanie, czekać na swój termin, nie musisz wychodzić z domu, nie tracisz więc dodatkowo czasu; sam wybierasz dogodny dla siebie moment oraz miejsce, np. swój ulubiony fotel;
anonimowość: nie musisz się przedstawiać ani podawać żadnych innych danych na swój temat; konsultant on-line nie widzi twojej twarzy, nie zna twojego głosu; nie musisz się martwić, że spotkasz go w miejscu publicznym w kłopotliwej dla ciebie sytuacji; nawet jeśli zaistnieje taka konieczność, że twój konsultant będzie musiał zaczerpnąć opinii innych specjalistów (prawnika, lekarza, pracownika socjalnego), nadal pozostaniesz osobą anonimową;
poczucie bezpieczeństwa: pisanie e-maila jest czynnością mniej zagrażającą niż przedstawianie swojego problemu w kontakcie bezpośrednim – pisząc, minimalizujesz poczucie wstydu, lęku czy niepewności dotyczącej reakcji specjalisty na przedstawione mu trudne bądź bolesne fakty ze swojego życia;
szybkość: uzyskanie pomocy nie wymaga długiego oczekiwania – na odpowiedź zwykle czekasz do kilku dni;
łatwy dostęp: by skorzystać z pomocy psychologicznej on-line, wystarczy mieć dostęp do sieci; pomoc e-specjalisty jest dostępna nawet wtedy, gdy przebywasz za granicą lub gdy choroba czy niepełnosprawność ruchowa uniemożliwiają ci wychodzenie z domu;
Ponadto:

korzystając z pomocy on-line, eliminujesz ryzyko dokonywania stereotypowych ocen na podstawie takich elementów, jak kolor włosów, wiek, sposób ubierania się – nie dokonujesz takiej oceny zarówno ty, jak i specjalista;
pisząc e-maila, zyskujesz okazję do nazwania swoich stanów i emocji, masz możliwość dokonania wglądu, przyjrzenia się swojej sytuacji trochę bardziej obiektywnie – już to jest ważną częścią procesu pomagania;
uzyskując pomoc w formie e-maili, masz możliwość je przechowywać i wielokrotnie do nich wracać – minimalizujesz więc ryzyko związane z nieusłyszeniem lub niezapamiętaniem tego, co powiedział specjalista;
pomoc on-line jest też dobrym rozwiązaniem dla ciebie, jeśli nie masz pewności, czy w ogóle jej potrzebujesz, nie wiesz, jakiego specjalisty szukać – łatwiej napisać list niż pójść do specjalisty, umówiwszy się wcześniej na spotkanie.
Wady, czyli ograniczenia, jakie niesie ze sobą kontakt on-line:

ograniczony kontakt: specjalista nie ma możliwość reagowania na bieżąco na twoje słowa, nie może też obserwować twoich zachowań, sposobu mówienia ani nazywać emocji, jakie zauważa na twojej twarzy; nie ma też szansy, by natychmiast dopytywać o słowa, które są dla niego niejasne, czy też prosić o rozwinięcie jakiegoś wątku. Stąd też doprecyzowanie różnych spraw i kwestii może być trudniejsze i zajmować więcej czasu niż w kontakcie bezpośrednim – wiąże się bowiem z koniecznością wymiany kilku e-maili;
możliwość kreacji: ze względu na większą możliwość kontroli swoich wypowiedzi i reakcji ty jako klient masz większą – zamierzoną lub nie - możliwość kreowania własnego wizerunku, to zaś może wpłynąć na nieefektywność kontaktu i nieadekwatne do twojej rzeczywistej sytuacji środki pomocowe kierowane ze strony konsultanta;
niepewność co do tego, czy opisywany problem dokładnie ilustruje intencje osoby piszącej;
język internetowy: dość powszechną cechą języka, jakim posługują się internauci, jest jego duża niestaranność i skrótowość; jeśli jako klient e-poradni będziesz używał również takiego właśnie języka, istnieje niebezpieczeństwo, że nie zostaniesz zrozumiany zgodnie ze swoimi intencjami;
pomoc oparta jest na wyobrażeniu klienta tworzonego wyłącznie na podstawie listu, może więc to skutkować mylnym zrozumieniem sytuacji klienta i tym samym kierowaniem nieodpowiednich działań;
Ponadto:

istnieją sytuacje, w których kontakt on-line nie jest wskazany lub może się okazać niewystarczający: jako klient e-poradni musisz się liczyć z tym, że konsultant zaproponuje ci znalezienie specjalisty w rzeczywistości realnej – będzie tak na przykład wtedy, gdy stwierdzi, że wskazane może być rozpoczęcie farmakoterapii;
istnieje niebezpieczeństwo, że listy – jeśli będą przechowywane w komputerze, ale nie zostaną odpowiednio zabezpieczone – odczyta ktoś niepowołany;
Zadania klienta, czyli, co możesz zrobić, by odpowiedzialnie korzystać z pomocy on-line:

zadbaj o staranność językową w swoich listach: staraj się pisać zrozumiale, używając powszechnie zrozumiałych słów, wyeliminuj błędy językowe, zwłaszcza literowe, które mogłyby spowodować niewłaściwe odczytanie komunikatu;
przedstawiając sprawę, z jaką zgłaszasz się do e-poradni, staraj się w swoim liście zawrzeć wszelkie informacje, które mogą być ważne z punktu widzenia jasności przekazu – pamiętaj, że dla konsultanta jesteś osobą zupełnie obcą, on nie wie o twoim życiu nic ponad to, co zechcesz mu opisać;
jeśli jest dla ciebie ważne, by nikt niepowołany nie miał dostępu do twojej korespondencji z e-poradnią, zadbaj o bezpieczeństwo swoich danych – jeśli to konieczne załóż nową skrzynkę pocztową, do której hasło będziesz znał tylko ty;
wybieraj dogodny dla siebie czas na korespondowanie z e-poradnią – ważne jest zarówno to, żebyś mógł spokojnie zebrać myśli i napisać e-mail, jak i to, żebyś mógł w skupieniu przeczytać odpowiedź z e-poradni; wybieraj więc takie chwile, o których wiesz, że nie będziesz się musiał spieszyć, że nikt ci nie przeszkodzi, że nie będziesz miał innych zadań do wykonania w tym samym momencie;
Ponadto:

pamiętaj, że jeśli pozostajesz w kontakcie bezpośrednim ze specjalistą (lekarzem, terapeutą), żadna informacja, jaką uzyskujesz od e-konsultanta, nie może zastąpić tych, jakie otrzymujesz w kontakcie tradycyjnym;

Magdalena Staniek