Kiedy wpadamy w gniew, wzrasta rytm serca, ciśnienie tętnicze oraz poziom testosteronu, spada natomiast poziomu kortyzolu (hormonu stresu), a lewa półkula mózgu staje się aktywniejsza. Takie są wnioski z badania przeprowadzonego przez badaczy Uniwersytetu w Walencji. Badanie skupiało się na zmianach hormonalnych, zmianach w asymetrycznej aktywacji mózgu oraz zmianach w układzie krążenia następujących wtedy, gdy wpadamy w gniew.

„Powstanie emocji sprowadza głębokie zmiany w autonomicznym układzie nerwowym, który kontroluje reakcje układu krążenia, a także układu hormonalnego. Co więcej, zmiany w czynności mózgu również zachodzą, w szczególności w płatach czołowym oraz w płacie skroniowym” – powiedział Neus Herrero, główny autor badania.

Badacze wprowadzili 30 mężczyzn w stan gniewu, wykorzystując hiszpańską wersję procedury Anger Induction [pol. wprowadzania w stan gniewu], składającą się z 50 stwierdzeń w pierwszej osobie, które odnoszą się do codziennych sytuacji wywołujących gniew. Przed i natychmiast po sprowokowaniu gniewu mierzono rytm serca, ciśnienie tętnicze oraz poziom testosteronu i kortyzol, asymetryczną aktywację w mózgu przy wykorzystaniu testu słuchania dychotycznego [test polegający na podaniu różnych bodźców słuchowych do obojga uszu – przyp. tłum.], a także ogólny stan umysłu i subiektywne postrzeganie emocji gniewu.

Wyniki, opublikowane w piśmie Hormones and Behavior, pokazują, że gniew sprawia, że w nastroju osób badanych („czuli gniew oraz mieli negatywny nastrój”) oraz w różnych wskaźnikami psychobiologicznych zachodzą głębokie zmiany. Zachodzi wzrost rytmu serca, ciśnienia tętniczego i poziomu testosteronu.

Asymetria aktywności mózgu

Niemniej, „w zakresie asymetrycznej aktywności mózgu w płacie czołowym, zachodzącej, kiedy doświadczamy emocji, można wyróżnić dwa modele, które przeczą sobie w przypadku gniewu” – podkreślają badacze.

Pierwszy model, „walencji emocjonalnej”, sugeruje, że lewy obszar czołowej części mózgu jest aktywny w czasie doświadczania pozytywnych emocji, natomiast prawy w czasie doświadczania negatywnych emocji.

Drugi model, „kierunku motywacyjnego”, pokazuje, że lewy obszar czołowej części mózgu jest aktywny w czasie doświadczania emocji związanych z bliskością, natomiast prawy – emocji związanych z wycofaniem się.

Pozytywne emocje, jak szczęście, zazwyczaj są związane z pragnieniem bliskości, a negatywne, jak strach lub smutek, są związane z pragnieniem wycofania się.

Jednakże, nie wszystkie emocje działają w zgodnie z tym związkiem. „Gniew jest unikatowy, ponieważ jest doświadczany jak negatywny, ale często wywołuje pragnienie bliskości” – powiedział ekspert.

„W badaniu, gdy ochotnik odczuwał gniew, zaobserwowaliśmy wzrost w przewadze prawego ucha, co oznacza większa aktywacje lewej półkuli, co jest potwierdzeniem modelu kierunku motywacyjnego” – powiedział Herrero. Innymi słowy, kiedy wpadamy w gniew, asymetryczna odpowiedź mózgu jest mierzona przez wielkość pragnienia bliskości w odpowiedzi na bodziec, który wprawił nas w gniew, nie zaś przez fakt, że uznajemy bodziec za negatywny: „Zazwyczaj, kiedy wpadamy w gniew, mamy naturalną skłonność do zbliżania się do tego, co wprawiło nas w gniew, i próbowania wyeliminowania tego” – konkluduje.

Każda emocja jest unikatowa

Niniejsze badanie jest pierwszym ogólnym badaniem na emocjach, koncentrującym się na gniewie, które bada różne wskaźniki psychobiologiczne (układ krążenia, odpowiedź hormonalna, aktywacja asymetryczna mózgu), które docieka zmian spowodowanych przez wywołanie gniewu. Ponadto, wyniki badania zgadzają się ze spostrzeżeniami Darwina o emocjach: że emocjom, w tym przypadku gniew, towarzyszą unikatowe oraz specyficzne (psychobiologiczne) wzorce – inne dla każdej z emocji.

ScienceDaily, 1 czerwca 2010