Miłość ojcowska wywiera bardzo istotny wpływ na rozwój osobowości dziecka
Miłość ojca wpływa równie mocno – a czasem nawet mocniej – na rozwój dziecka, jak miłość matki. Jest to jeden z wielu wniosków niedawnego badania przeprowadzonego na wielką skalę, dotyczącego wpływu odrzucenia i akceptacji dziecka przez rodziców na kształtowanie osobowości dzieci i ich skutków w wieku dorosłym.
„Po półwieczu międzynarodowych badań, nie znaleźliśmy żadnego typu doświadczeń, który miałby tak silne i spójne oddziaływanie na osobowość i jej rozwój, jak odrzucenie, w szczególności przez rodziców w dzieciństwie” – powiedział Ronald Rohner z Uniwersytetu w Connecticut, współautor badania opublikowanego w piśmie „Personality and Social Psychology Review”. „Dzieci i dorośli na całym świecie – niezależnie od różnic rasowych, kulturowych i płciowych – reagują w dokładnie ten sam sposób na postrzegane poczucie odrzucenia przez swoich opiekunów i inne osoby, do których są przywiązane”.
Opierając się na 36 badaniach z całego świata, w których sumarycznie zbadano ponad 10 tysięcy osób, Rohner i jego współpracownik, Abdul Khaleque wykazali, że w odpowiedzi na odrzucenie przez rodziców, dzieci czują się niepewnie i są bardziej lękliwe, przejawiają częściej wrogą i agresywną postawę wobec innych. Ból odrzucenia – w szczególności jeśli odrzucenie zachodzi przez dłuższy czas w dzieciństwie – przedłuża się aż do okresu dorosłości, przez co dorośli, którzy byli odrzuceni jako dzieci, mają potem trudności w nawiązaniu intymnych związków opartych na zaufaniu i bezpieczeństwie. Badania opierały się na wypełnianych przez dzieci i dorosłych ankietach odnoszących się do stopnia akceptacji lub odrzucenia, jakie dotknęło ich w dzieciństwie. Ankiety zawierały również pytania odnośnie osobowości.
Ponadto, według Rohnera, rośnie ilość dowodów z ostatniego dziesięciolecia wynikających z badań psychologicznych i neuronaukowych świadczących o tym, że te same obszary mózgu są aktywne, gdy ludzie doświadczają odrzucenia, co wtedy, gdy odczuwają fizyczny ból. „W odróżnieniu jednak od bólu fizycznego, ludzie mogą psychologiczne przeżywać na nowo emocjonalny ból odrzucenia przez lata” – powiedział Rohner.
Jeśli chodzi o wpływ ojca i wpływ matki, wyniki z ponad 500 badań sugerują, że choć matki i ojcowie niemal nie różnią się w zakresie tego, jak często odrzucają swoje dzieci, to wpływ odrzucenia przez jednego z rodziców – najczęściej ojca – może mieć znacznie większy wpływ niż odrzucenie przez drugiego rodzica. Zespół psychologów z 13 krajów pracujący przy International Father Acceptance Rejection Project zaproponował co najmniej jedno możliwe wytłumaczenie tego faktu: dzieci i młodzi dorośli zwracają większą uwagę na to, który z rodziców posiada większą interpersonalną władzę lub prestiż. Jeśli więc dziecko uznaje ojca za rodzica mającego większy prestiż – to ojciec będzie bardziej wpływowy w jego życiu niż jego matka. Na temat tej potencjalnej zależności prowadzi się badania.
Według Rohnera, najważniejszym wnioskiem z tego badania jest to, że miłość ojcowska jest kluczowa dla rozwoju osobowego człowieka. Ważność miłości ojcowskiej powinna zmotywować ojców do większego zaangażowania w opiekę nad dzieckiem. Ponadto, powszechna świadomość wpływu ojców na rozwój osobowości dzieci powinna zredukować występowanie „obwiniania matki”, bardzo częstego w szkołach i gabinetach psychiatrów. „Silne podkreślanie roli matki w Ameryce wywołało złą tendencję do obwiniania matek za niewłaściwe zachowanie dzieci i ich niedopasowanie społeczne, kiedy to ojcowie są częściej odpowiedzialni za powstanie podobnych problemów rozwojowych”.
„Science Daily”, 12 czerwca 2012