Naukowcy wykazali, że podobnie jak placebo może dać ulgę w bólu, może ono również działać na emocje, łagodząc wpływ nieprzyjemnych doświadczeń. W artykule opublikowanym 16 czerwca w czasopiśmie „Neuron”, naukowcy na czele z Predragiem Petrovicem z Karolinska Institutet udowadniają, że uwalniając od niepokoju, leczenie placebo wpływa na te same obszary mózgu, które są aktywowane w czasie, gdy opada ból.

W swoim eksperymencie naukowcy sprawdzali efekt leczenia placebo na ochotnikach, którzy oceniali nieprzyjemne zdjęcia, np. okaleczonych ciał. W innych badaniach pokazano, że oczekiwania pacjenta względem ulgi są istotnym czynnikiem w efektywności placebo. Tak więc naukowcy w omawianym badaniu manipulowali oczekiwaniami osób badanych poprzez podanie leku przeciwko niepokojowi, aby obniżyć nieprzyjemne odczucia w czasie oglądania zdjęć. Następnie podawali antidotum na lek i informowali badanych, że przywróci on nieprzyjemne odczucia.

Następnego dnia, badanym powiedziano, że zostaną im podane te same leki. Jednak w rzeczywistości, gdy oglądali zdjęcia, podano im roztwór soli jako placebo. Mózgi pacjentów zostały przebadane w czasie tych eksperymentów poprzez fMRI. Jest to nieszkodliwa technika skanowania poprzez pole magnetyczne i fale radiowe, która umożliwia pomiar przepływu krwi w obszarach mózgu, co odzwierciedla aktywność mózgową. Naukowcy również wykazali, że placebo obniżało ocenę nieprzyjemnych zdjęć o 29%. Co ważniejsze, skany fMRI pokazały, że placebo osłabiło aktywność mózgu w ośrodkach emocjonalnych, co korelowało z obniżeniem ocenianej przykrości w czasie oglądania zdjęć. Oznacza to, że pacjenci, u których wpływź placebo był największy, mieli najmniejszą aktywność w ośrodkach emocji w mózgu.

Co również ważne, placebo podwyższało aktywność mózgu w tej samej „sieci modulującej”, której aktywność wzrastała, kiedy używano placebo do obniżenia bólu.

Naukowcy odkryli także, że w skuteczności uśmierzania bólu poprzez placebo, oczekiwania grały istotną rolę. Badani, którzy spodziewali się największego efektu – mierzonego wielkością efektu, którego doświadczali poprzedniego dnia po otrzymaniu prawdziwego leku uspokajającego – mieli największe zmiany w aktywności w emocjonalnych i regulacyjnych obszarach mózgu.

„Otrzymane dane pokazują, że doświadczanie emocji może być regulowane poprzez placebo, podobnie jak placebo może regulować odczuwanie bólu” – konkludują Petrovic i współpracownicy. Napisali oni, że badanie „wykazało, że bardzo podobne mechanizmy są zaangażowane w odpowiedź placebo na bodźce emocjonalne i bólowe, dzięki czemu można zgeneralizować wpływ działania placebo i związanych z nim procesów neuronalnych”. Napisali również, że efekt placebo może być postrzegany jako „ogólny proces regulowania, którego źródłem są oczekiwania pacjenta, być może z wykorzystaniem specyficznych obwodów regulujących”.

W skład zespołu naukowców weszli: Predrag Petrovic, Thomas Dietrich, Peter FRansson, Jesper Andersson, Katrina Carlsson oraz Martin Ingvar. Badanie odbyło się w grupie badawczej neurofizjologii kognitywnej Wydziału Neuronauk Klinicznych na Karolinska Institutet w Sztokholmie.

„Science Daily”, 16 czerwca 2005