Pod nazwą kurator kryją się dwie funkcje. Pierwsza z nich określona jest przez Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy. Zgodnie z nim kuratorem jest osoba pełniąca rolę przedstawiciela osoby, która potrzebuje pomocy, lub nie jest w stanie sama prowadzić swoich spraw. Kuratora można więc ustanowić dla osoby ubezwłasnowolnionej, dla osoby nieobecnej, dla osoby ułomnej na jej żądanie, a także dla dziecka poczętego, jeszcze nie urodzonego.

Kuratorem jest także pracownik sądu, pełniący swoje obowiązki w zespole kuratorskiej służby sądowej – w Sądzie Rodzinnym i Opiekuńczym lub w Sądzie Karnym. Kuratorzy sądowi wykonują swoją pracę w środowisku swoich podopiecznych, w ich miejscu zamieszkania, współpracując z wszelkimi instytucjami, które mogą być pomocne podczas wykonywania zadań służbowych (takimi jak Policja, szkoła, Ośrodek Pomocy Społecznej, organizacje pomocowe). W swojej pracy z podopiecznymi kurator podejmuje działania o charakterze wychowawczo – resocjalizacyjnym, diagnostycznym, profilaktycznym, a także kontrolnym, sprawdzając, czy podopieczni wywiązują się z zaleceń sądu i pomagając im w tym. Celem tych działań jest wsparcie, opieka oraz szeroka pomoc doradcza i socjalna. Kuratorów sądowych można podzielić na kuratorów zawodowych (kurator dla dorosłych wykonujący orzeczenia w sprawach karnych, kurator rodzinny wykonujący orzeczenia w sprawach rodzinnych i nieletnich) oraz kuratorów społecznych (wspomagających kuratorów dla dorosłych i kuratorów rodzinnych w ich pracy środowiskowej z podopiecznymi).

Joanna Dryk